Carpetbagger

♠ Posted by aib.treger in carpetbagger , parachute candidate at 00:23

1872 cartoon depiction of Carl Schurz as a carpetbagger.

Spadochroniarze nie cieszą się na ogół zbytnią sympatią. Oczywista, że mowa tu nie o skoczkach (lotnikach, komandosach względnie wyczynowcach bądź amatorach uprawiających spadochroniarstwo), ale o zrzutkach: osobach przylatujących na różne prominentne stanowiska, pierwsze miejsca na listach czy tłuste synekury w regionach leżących hen, hen od ich macierzystych okolic.

W angielszczyźnie spotykamy bliźniaczy, podobnie niemiło zabarwiony termin: parachute candidate. Ze względu na swą obrazowość i pochodzenie ciekawszy jest inny w zasadzie równoznaczny wyraz carpetbagger. W dziewiętnastowiecznej Ameryce popularne były stosunkowo tanie torby podróżne sporządzone nierzadko z kawałków starych dywanów - carpet bags.

W pokonanych w wojnie secesyjnej (1861-1865) południowych stanach Ameryki słowem carpetbaggers nazywano polityków i administratorów przybyłych z północy, aby kierować Okresem Przemian i Odbudowy (Reconstruction Era). Kamieniami węgielnymi, na których opierał się gmach Rekonstrukcji były 13 (znosząca niewolnictwo) i 15 (zakazująca ograniczania praw wyborczych „ze względu na rasę, kolor skóry lub poprzednie niewolnictwo”) poprawki do konstytucji USA.

Nie trzeba być zawodowym historykiem czy też socjologiem, by traktować jako smutną oczywistość, to że wśród jankeskich rekonstruktorów byli nie tylko szlachetni ideowcy, ale również karierowicze, spryciarze i aferzyści.

To o tych drugich powiadano, że  przyjeżdżali z prawie pustymi, ubożuchnymi carpet bags wywozili zaś – po zakończonej kadencji - pełne wagony dobytku a bagaż podręczny zabierali w wykwintnych, wykonanych z luksusowych skór sakwojażach. Później wyraz carpetbagger nabrał znaczenia ogólniejszego, oderwanego w dużym stopniu od dawnych dziejów i jest zazwyczaj używany w sensie opowiadającym polskim terminom: spadochroniarz, zrzutek, przywieziony w teczce.