Posts of listopada 2015

Made of/from/with

♠ Posted by aib.treger

Mimo, że wyrażenia made of, made from, made with znaczą tyle co „zrobiony z”, „wytworzony z” nie stosujemy ich wymiennie. Made of używamy, jeśli tworzywo z którego powstał produkt nie zmienia się pod względem strukturalnym. To znaczy, nie zostało przeobrażone tak dalece, by nie można było go rozpoznać: The blouse is made of silk. These shoes are made of leather. Jedwab i skóra pomimo przeróbki dalej są jedwabiem i skórą. Jeśli materiał zostanie tak przekształcony, że staje się nierozpoznawalny, wówczas używamy made from, np. Butter is made from milk. Paper is made from wood. Made with natomiast stosujemy, jeśli coś zostało wykonane z wielu składników, a wymieniamy tylko niektóre z nich: Ice cream is made with eggs and milk. The cookies were made with honey. ...

Krótka uwaga o kwasorodowaniu. Część II

♠ Posted by aib.treger

Wielkie idee w przyrodoznawstwie zazwyczaj nie rodzą się bez skazy. Przypomnijmy sobie oryginalne twierdzenia Kopernika. Według Torunianina Ziemia i inne planety krążą wokół Słońca po orbitach będących skomplikowanym układem okręgów. Dopiero później znaleziono właściwe rozwiązanie i wprowadzono do teorii wyśmienicie oddające ruch ciał niebieskich trajektorie eliptyczne. Podobnie było i w przypadku Lavoisiera. Zbyt pochopnie zawyrokował, że nowo odkryty przezeń komponent powietrza jest konstytutywnym składnikiem kwasów. Nazwał go zatem oxygenium, oxygène (odpowiednio mianownictwo...

Krótka uwaga o kwasorodowaniu. Część I

♠ Posted by aib.treger in oxygen

"Antoine Lavoisier" by Louis Jean Desire Delaistre Spróbujmy przełożyć na któryś z popularnych języków poniższe prościutkie zdania: „Popatrz na tego platynowego blondyna. Założę się, że ma utlenione włosy”. Albo: „Uwielbiam poranne spacery w leśnej głuszy daleko za miastem. To naprawdę duża przyjemność móc swobodnie oddychać chłodnym, nieskażonym powietrzem i dotleniać organizm”. Jak wyglądałyby one np. po angielsku? Look at the platinum blond man. I bet he's had his hair bleached. I love morning walks in the woods far from the city. It’s a real pleasure to breathe cool, unpolluted air...

Marmalade dropper

♠ Posted by aib.treger in marmalade dropper

pixabay.com Jeśli jakaś wiadomość w gazecie, w telewizji czy urządzeniu mobilnym tak Cię zaskoczyła, że nawet nie zauważyłeś jak z tostu spada Ci na starannie wyprasowane spodnie niezła porcja marmolady, to taką rewelacyjną nowinę możesz za Brytyjczykami (koneserami wspomnianego przysmaku) zakwalifikować jako marmalade dropper. Stworzenie tego zwrotu przypisuje się Billowi Deedesowi, brytyjskiemu politykowi, dziennikarzowi i redaktorowi szacownej gazety „The Daily Telegraph”, który posłużył się nim, by z właściwą dla brytyjskiego dżentelmena ironią zobrazować zgorszenie czytelników...

Rogacz zielony

♠ Posted by aib.treger in buck , buckskins , dollar

Buckskins Buck to potoczne – nie tylko w Ameryce – określenie dolara (polskim odpowiednikiem byłby slangowy zielony). Pochodzenie tego nazwania nie jest do końca pewne. Jednakże kompetentne wydawnictwa (np. Chambers Dictionary of Etymology) przypuszczają, że wyraz ten wywodzi się od słowa oznaczającego samca jelenia czy pokrewnych zwierzaków. Buck to kozioł, rogacz, jeleń, samiec. W gospodarce pionierskich czasów Ameryki ważką rolę odgrywał obrót skórami. Trudno wymienić wszystkie sposoby wykorzystania skór w ekonomice zarówno Indian...

Squatters

♠ Posted by aib.treger in squatters

Freeimages.com Squatersi i ich subkultura wrośnięta w pejzaż Zachodniej Europy (także Polski) może wydawać się fenomenem społecznym czasów najnowszych. Sztandarowe przykłady to squaterskie kwartały na berlińskim Kreuzbergu czy w kopenhaskiej Christianii. Zjawisko i odnoszące się do niego słowo są rzecz jasna dużo starsze. Słowo pochodzi od czasownika to squat m.in. znaczącego tyle co „kucnąć, przycupnąć”. Za pierwszy tekst, w którym pojawia się wyraz squatters uchodzi list z 3 lutego 1788 r., który James Madison (prezydent USA w l. 1809-1817) napisał do Jerzego Waszyngtona. Madison...

Inside-the-Beltway

♠ Posted by aib.treger in inside-the-Beltway

The Capital Beltway Gdy Amerykanie dyskutują o polityce krajowej, jednym z terminów którymi mogą się posiłkować w rozmowie jest wyrażenie inside-the-Beltway. Słowo Beltway w przywołanym zwrocie nie oznacza po prostu obwodnicy. Mowa jest o drodze I-495, międzystanowej (interstate) autostradzie opasującej stolicę federalną - Waszyngton D.C. Stąd inside-the-Beltway odnosi się do świata i światka ludzi oraz spraw w różny sposób powiązanych z rządem federalnym. Zwrot ten zabarwiony jest sugestią, że myśli i czyny owego środowiska nie zawsze muszą być całkiem zgodne z dobrem kraju. W...

Stump speech

♠ Posted by aib.treger in stump speech

Stump speech Stump speech to w dzisiejszej (przede wszystkim amerykańskiej) angielszczyźnie szablonowe przemówienie wyborcze. W dziewiętnastowiecznych Stanach kandydaci na polityczne stanowiska objeżdżali mieściny i osady na końcu świata (in the middle of nowhere), by prezentować swój program wyborczy. Rolę prowizorycznej trybuny odgrywały nierzadko pieńki drzew. Ze względu na intensywną objazdową kampanię, kandydaci byli zmuszeni do wygłaszania – z niewielkimi zmianami - tego samego przemówienia – stump (tu: pień, pieniek) speech. Wyrażenie stump speech stało...

Last year /in the last year

♠ Posted by aib.treger in in the last year , last year

Zwroty: last year and in the last year mimo, że wydają się być podobne, istotnie różnią się co do znaczenia. Last year oznacza „w zeszłym roku” (rok kalendarzowy, który już minął) i wydarzenia, które wówczas się zdarzyły opisujemy za pomocą czasu Past Simple, np. I saw a lot of interesting places last year (= in the last calendar year). In the last year, natomiast, oznacza okres ostatnich 356 dni aż do chwili obecnej. Sytuacja lub czynność, która zdarzyła się in the last year, zdarzyła się w którymś momencie w ciągu ostatnich 365 dni, dlatego jest wyrażana za pomocą czasu Present Perfect, np. I have seen a lot of interesting places in the last year (=in the last twelve months). Zwrot in the last year nie musi się jednak odnosić tylko do teraźniejszości. In the last year of his life, he composed a cycle of ten romantic songs. ...

Lunatic fringe

♠ Posted by aib.treger in Lunatic fringe

Laura Ingalls Wilder z karbowaną grzywką Lunatic fringe to fraza dość chętnie używana w angielszczyźnie na oznaczenie przedstawicieli kulturowych i artystycznych kierunków, a także społecznych czy politycznych ruchów, organizacji lub frakcji wyznających skrajne i wysoce sporne przekonania. Podobno pierwotnie wyrażeniem tym posługiwali się fryzjerzy i ich klientela, mówiąc o grzywce karbowanej w fikuśne loczki. Wylansowanie kulturowo-politycznego sensu rzeczonego zwrotu przypisuje się 26 prezydentowi USA Theodorowi Rooseveltowi (urząd sprawował w l. 1901-1910)....

Carpetbagger

♠ Posted by aib.treger in carpetbagger , parachute candidate

1872 cartoon depiction of Carl Schurz as a carpetbagger. Spadochroniarze nie cieszą się na ogół zbytnią sympatią. Oczywista, że mowa tu nie o skoczkach (lotnikach, komandosach względnie wyczynowcach bądź amatorach uprawiających spadochroniarstwo), ale o zrzutkach: osobach przylatujących na różne prominentne stanowiska, pierwsze miejsca na listach czy tłuste synekury w regionach leżących hen, hen od ich macierzystych okolic. W angielszczyźnie spotykamy bliźniaczy, podobnie niemiło zabarwiony termin: parachute candidate. Ze względu na swą obrazowość i pochodzenie ciekawszy jest inny...

Nuclear football

♠ Posted by aib.treger in nuclear football

Nuclear football Kiedy w obcojęzycznej wypowiedzi natkniesz się na jakieś niezrozumiałe w danym kontekście zwrot albo słowo, za wszelką cenę unikaj dosłownego tłumaczenia. Prawie zawsze wywędrujesz na manowce. Nie ma innej drogi jak szukanie pomocy w dobrych słownikach - także sieciowych. Nuclear football to nie atomowa futbolówka. Tak Amerykanie mówią o stosunkowo niedużej walizce, którą nosi nie odstępujący prezydenta ani na krok wyższy oficer sił zbrojnych. Walizka zawiera informacje i urządzenia pozwalające głównodowodzącemu wydać rozkaz użycia broni...

Jump on the bandwagon

♠ Posted by aib.treger in bandwagon

Wyrażenie jump on the bandwagon pojawiło się w amerykańskim języku politycznym w 1848 roku, kiedy znany przedsiębiorca i wszechstronny artysta cyrkowy (m.in. klown), Dan Rice, wykorzystał wóz cyrkowy (bandwagon) by poprzeć zwycięską kampanię wyborczą dwunastego prezydenta USA Zachary’ego Taylora (urzędował w l. 1849-1850). Od kampanii prezydenckiej Williama Jenningsa Bryana z 1900 roku, wozy cyrkowe były coraz częściej wykorzystywane w agitacji politycznej, a jump on the bandwagon stało się wyrażeniem o lekceważącym zabarwieniu, oznaczającym ludzi, którzy popierali...

Bully pulpit

♠ Posted by aib.treger in bully pulpit

Roosevelt speaks from his "bully pulpit." This 1910 drawing is from the British humor magazine Punch. Bully pulpit – pozycja w społeczeństwie umożliwiająca wpływowe wyrażanie opinii. Wyrażenie bully pulpit zawdzięcza swoją karierę 26-temu prezydentowi USA, Theodorowi Roosveltowi, który przyrównał Biały Dom do ambony (pulpit), która daje znakomitą (bully) możność dobitnego wygłaszania swoich poglądów, prowadzenia dyskusji i przekonywania innych do swoich racji. W pierwotnym znaczeniu bully pulpit określa autorytet prezydenckiego urzędu, a samo słowo bully jest...

Throw one’s hat in the ring

♠ Posted by aib.treger in hat

Jak czytamy w słownikach: idiomat throw one’s hat in the ring, znaczy tyle co zgłosić udział w konkursie (zawodach, wyborach, itp.). Zwrot wywodzi się z tradycji wyzywania na pojedynek bokserski przez wrzucenie kapelusza na ring. My hat is in the ring, the fight’s on - powiedział Theodore Roosevelt w 1912 roku, zapytany czy będzie ubiegać raz trzeci o prezydenturę (wcześniej sprawował urząd w l. 1901-1909). Być może posłużenie się frazeologią bokserską jest nieprzypadkowe, bowiem Roosevelt – prócz innych zamiłowań – uprawiał amatorsko pięściarstwo. Jako gubernator...

How many coffees?

♠ Posted by aib.treger in coffee , tea , wine

W języku angielskim (podobnie jak w polszczyźnie) rzeczowniki nazywające przedmioty niepoliczalne i w zasadzie występujące tylko w liczbie pojedynczej w określonych sytuacjach mogą przyjmować formy liczby mnogiej. Tak jest w przypadku nazw substancji (polskie: woda, piasek, żelazo) czy pojęć abstrakcyjnych (polskie: przyjaźń, wiara, wiedza)… Wyobraźmy sobie takie o to scenki. Freeimages.com/Sirje Koop-Palmqvist Pani domu informuje się: - Who wants tea? One, two, three. And how many coffees? One, two, three, four. Ok, that will be three teas and four coffees. Inna...

Drinking the Kool-Aid

♠ Posted by aib.treger in Kool-Aid

Kool-Aid Man Drinking the Kool-Aid jest popularnym wyrażeniem w USA oznaczającym bezgraniczną i ślepą wiarę bez jakiegokolwiek wahania i krytycznego namysłu. Nawiązuje do koszmarnego zdarzenia z 1978 roku - zbiorowego samobójstwa wyznawców sekciarskiego kościoła „Świątynia Ludu” w Jonestown przez wypicie doprawionego cyjankiem napoju Kool-Aid (Kool-Aid to najpopularniejsza, „mająca kultowy status” amerykańska oranżada w proszku). Wyrażenie weszło do szerokiego użycia w latach 90-tych XX w. Chociaż budzi zazwyczaj negatywne skojarzenia: I can’t believe...

Hand-me-down, hand-me-up

♠ Posted by aib.treger in hand-me-down , hand-me-up

Jeśli masz starsze rodzeństwo, to całkiem możliwe, że nosiłeś po nich ubrania – hand-me-downs. Etap dziedziczenia ubrań i innych używanych rzeczy nie kończy się, nawet gdy przybędzie Ci lat. Jako rodzic czy dziadek dostajesz od swoich dzieci lub wnuków wczorajszy model komórki albo komputera – hand-me-ups. Ten drugi przypadek może być traktowany jako ładny przykład odwrotnej socjalizacji – młodsze pokolenie jest przewodnikiem seniorów w labiryncie społeczeństwa informatycznego. Hand-me-downs i hand-me-ups są rzeczownikami, a po odrzuceniu końcówki „s” mogą być użyte jako przymiotniki. I have two elder sisters so I get a lot of their hand-me-downs. Many parents use hand-me-up mobile phones. ...