Biografia bez życiorysu

♠ Posted by aib.treger at 03:17

Często nie zdajemy sobie sprawy o jak niesłychanie złożonej rzeczy mówimy wypowiadając słowo pamięć (memory). Niekiedy wręcz mylimy pamięć jako wielowymiarową zdolność do mniej lub bardziej trwałego gromadzenia (store) rozmaitych treści z zasobem informacji nawarstwionym w naszym umyśle dzięki wspomnianej sprawności.

Zdarza się, że ktoś np. na skutek urazu głowy (head trauma) traci wiedzę o swej przeszłości, nie traci jednak umiejętności zapamiętywania. Przypadki takie nazywamy amnezją wsteczną (retrograde amnesia). Kultura popularna oparła na tym zjawisku fabułę niejednego sensacyjnego filmu czy powieści (pomińmy kwestię czy robiła to w sposób całkowicie zgodny z nauką).

Czymś innym jest utrata zdatności do tworzenia (form) i długotrwałego utrzymywania (retain) świeżych informacji. Mamy wówczas do czynienia z amnezją następczą (anterograde amnesia). Ważną rolę w przekazywaniu (transferring) informacji z pamięci krótkotrwałej (short-term memory) do długookresowej (long-term memory) pełni część mózgu zwana hipokampem bowiem z kształtu przypomina hodowanego w akwariach konika morskiego (nazwa rodzajowa Hippocampus).

Rozpad zdolności przekazywania świeżych wrażeń do trwałej pamięci ma destrukcyjny wpływ na osobowość oraz umysł człowieka. Ktoś, kto doznał unicestwienia mechanizmów utrwalania pamięci (mechanisms of memory consolidation) nieustannie widzi wszystko po raz pierwszy. Każde wrażenie (odnoszące się do ludzi, rzeczy, zjawisk)  po kilkudziesięciu sekundach rozpływa się (fade) nieubłaganie w nicość.

Wstrząsające są koleje losu Henry’ego Molaisona (1926-2008) cierpiącego na amnezję następczą. W wieku 16 lat doznał pierwszego napadu epilepsji. Padaczka przybierała coraz ostrzejszą postać. Były to lata, w których brutalne metody tolerowano w neurochirurgii. Nieodpowiedzialny lekarz wyciął Molaisonowi z przednich płatów skroniowych (anterior temporal lobes) obydwa hipokampy (z prawej i lewej półkuli). Ów chirurg miał później powiedzieć, że chciał wyeliminować epilepsję, a wyciął pacjentowi pamięć. Molaisonowi poświęcono setki artykułów naukowych i publicystycznych, pisano o nim książki. W jednej z nich Memory's Ghost: The Nature Of Memory And The Strange Tale Of Mr. M autor Philip J. Hilts stwierdza, że jego opowieść mogłaby być nazwana biografią człowieka bez życiorysu (biography of a man with no life).